Raportowanie ESG 

Aktualnie prowadzona jest implementacja do polskiego porządku prawnego unijnych przepisów dotyczących obowiązków w zakresie raportowania ESG.

ESG to skrót powstały od pierwszych liter wskaźników wykorzystywanych do prezentacji wyników niefinansowych przedsiębiorstwa. Są to environmental, social responsibility i corporate governance. Termin ten określa możliwości zarzadzania organizacją w taki sposób, aby podjęte działania były uznawane za społecznie odpowiedzialne i zapewniające zrównoważony rozwój.

Samo raportowania ESG dla wielu firm może wiązać się zarówno z trudnościami logistycznymi, jak
i dodatkowymi kosztami, które już teraz warto wziąć pod uwagę.

Wspomniana implementacja dotyczy przede wszystkim zmian w przepisach o rachunkowości, biegłych rewidentach, firmach audytorskich i nadzorze publicznym, za które odpowiada Ministerstwo Finansów. W jego ramach wdrażane są w szczególności postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2464 z dn. 14 grudnia 2022 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 537/2014, dyrektywy 2004/109/WE, dyrektywy 2006/43/WE oraz dyrektywy 2013/34/UE w odniesieniu do sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (Dz.U. UE L 322/15), tzw. dyrektywy CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive).

Dyrektywa CSRD wprowadza określone obowiązki dla poszczególnych podmiotów, dotyczące raportowania informacji niefinansowych. Natomiast standardy sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju zapewniają jakość zgłaszanych informacji, ponieważ wymagają, aby informacje te były:

• zrozumiałe,
• istotne,
• weryfikowalne,
• porównywalne,
• wiernie przedstawione.

Czasu na wdrożenie unijnych przepisów zostało niedużo – państwa członkowskie Unii Europejskiej zostały zobowiązane do dostosowania prawa krajowego do dn. 6 lipca 2024 r. Ministerstwo Finansów właśnie opublikowało stanowiska, które trafiły do pozostałych ministerstw w ramach zaopiniowania nowych przepisów.

I tak, Ministerstwo Rozwoju i Technologii zajęło stanowisko, aby przesunąć termin wejścia w życie nowych przepisów. Jak wyszczególniano w nocie, przepisy dotyczące obowiązku sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju mają zastosowanie po raz pierwszy po dn. 31 grudnia 2023 r., natomiast dla tzw. pozostałych jednostek – po dn. 31 grudnia 2024 r. W praktyce oznacza to, że wskazane podmioty (głównie największe przedsiębiorstwa objęte zakresem dyrektywy CSRD) będą składać raporty już za rok 2024.

Ministerstwo Rozwoju i Technologii stwierdziło, że nowe przepisy powinny wejść w życie co najmniej od dn. 1 stycznia 2025 r. dla wszystkich jednostek, tak aby przedsiębiorcy mogli dostosować się do nowych obowiązków. Jednak państwa członkowskie Unii Europejskiej muszą liczyć się z nałożoną przez unijnego prawodawcę ostateczną datą wdrożenia dyrektywy CSRD. Obowiązek raportowania już za rok 2024 wynika bezpośrednio z jej przepisów. Niezależnie od opóźnień w implementacji, raportowanie ESG rozpocznie się w przyszłym roku, a odpowiednio wczesne przygotowanie pozwoli ograniczyć koszty i przedłużyć okres adaptacji do nowych standardów.

Ponadto pracodawcy już niejednokrotnie zgłaszali uwagi dotyczące przesunięcia (o rok) stosowania jednolitego elektronicznego formatu raportowania (tzw. in-line XBRL) w celu wdrożenia odpowiednich narzędzi cyfrowych lub wprowadzenie przepisów przejściowych w tym zakresie.

W większości duże firmy będą zobowiązane do raportowania niefinansowego. Dlatego też powinny one już teraz przeanalizować swoją działalność w zakresach przestrzegania w państwach norm środowiskowych i praw człowieka oraz rozważyć maksymalizację zaangażowania w tzw. local content. Kluczowe jest także przygotowanie odpowiedniej dokumentacji potwierdzającej zielony profil działalności firmy, w tym działanie zgodne z celami zrównoważonego rozwoju.

Z przeprowadzanych analiz wynika, że firmy wciąż nie dostrzegają potencjału biznesowego, z jakim może wiązać się dla nich subiektywne wdrażanie polityki ESG. Jak wynika z różnego rodzaju raportów, mimo że europejskie przedsiębiorstwa inwestują coraz więcej czasu i zasobów w jakość ujawnianych informacji na temat ich oddziaływania na środowisko naturalne, nadal tylko 53%
z nich przedstawia spójny plan transformacji związanej z ESG.